Menu
Menu
Een vijver onderhouden is minder werk dan je zou verwachten. Als de waterwereld eenmaal goed functioneert is er zelfs maar weinig vijveronderhoud nodig en is het vooral genieten.
Maar natuurlijk hou je de staat van de vijver in de gaten en afhankelijk daarvan is er soms wel iets te doen. Ten eerste zorg je ervoor dat er het hele jaar door voldoende water in de vijver staat. Vijverwater kan vooral op warme dagen namelijk snel verdampen. Ook moet de kwaliteit van het water getest worden: de pH-waarde (zuurgraad) en de GH-waarde (hardheid) bijvoorbeeld. Vooral na aanhoudende regen is het verstandig om vooral de zuurgraad te controleren en zo nodig te corrigeren. Lees hier meer over natuurlijke vijveronderhoudsmiddelen.
Vijveronderhoud in de lente
Het leven in de vijver komt weer op gang. De planten en dieren ontwaken langzamerhand uit hun winterslaap. In het water en op de oever verschijnt alweer het eerste prille groen. De winterbedekking die eventueel op gevoelige oeverplanten ligt, moet verwijderd worden zodra de temperatuur dit weer toelaat. Al het oude dode materiaal kan nu van de planten worden weggesneden. Zorg daarbij wel dat je de nieuwe groeineuzen niet beschadigt, dus niet te diep wegknippen. In het water hangend dood materiaal, zoals het blad van de gele lis, haal je natuurlijk ook weg.
Met het op deze manier onderhouden van je vijver wordt de hele plantenwereld in en om de vijver opgeschoond. Vaste planten kun je nu ook delen en de jonge stukken opnieuw inplanten in ververste goede voedzame vijveraarde. Zet je planten met nieuwe grond in de vijver? Maak de grond dan van tevoren goed nat. Dan gaan de manden niet drijven en de grond spoelt er niet uit. Overweeg ook het gebruik van Bio korrels. Deze zijn de basis voor een gezonde voedingsbodem in de vijver. Bij gebruik van deze poreuze korrels voorkom je rotting van de wortels van de zuurstofplanten die geheel onder water staan en zullen de wortels beter groeien. De Bio korrels onttrekken ook fosfaat aan het water ten gunste van de wortel- en plantgroei. Dit zorgt voor een ideaal microbiologisch evenwicht in de vijver, waarbij de planten voedingstoffen absorberen met zuurstofrijk water tot gevolg.
Waterlelies die buiten de vijver hebben overwinterd, kunnen ook het water weer in en gevoelige planten die je tijdens de winter in diep water gezet had, mogen weer op hun normale plek terug. Tussen de bedrijven door kun je de vijver controleren op beschadigingen en eventueel op de bodem liggend vuil opruimen. Doe dit niet te vroeg, want als het water nog koud is, bestaat de kans dat er nog dieren in winterrust op de bodem verblijven.
De pomp mag ook het water weer in. Het biofilter wordt schoongemaakt en zo nodig opnieuw opgestart. In de vroege lente zijn de zuurstofplanten nog onvoldoende actief, terwijl er wel de nodige voedingsstoffen in het water kunnen zitten. Dan grijpen zweefalg en andere algen in de vijver hun kans en kunnen voor plotselinge overlast zorgen. Meestal is dit snel weer voorbij en wordt het evenwicht hersteld, maar als je het te lang vindt duren, grijp dan in. Draadalg zul je uit de vijver moeten vissen en zweefalg kan via uv-filters worden weggewerkt.
Test in deze periode ook de waterkwaliteit weer eens. Het belangrijkste is hierbij de GH-waarde. Dit zegt iets over de totale hoeveelheid mineralen die in het vijverwater opgelost zijn. Deze waarde moet het hele jaar zo rond de 12 liggen, maar vaak is dit te laag. Dit kun je dan verhogen met een natuurlijk vijveronderhoudsmiddel, zoals GH Plus. Ook is het nu tijd om weer wekelijks de juiste bacteriën toe te voegen voor een goed biologisch evenwicht.
Vanaf een watertemperatuur van 12°C mag je de vissen weer voorzichtig gaan voeren. Controleer ook even of ze nog gezond zijn en geen afwijkend gedrag of aantastingen vertonen.
Vijver schoonmaken in de zomer
Zorg dat de vijver niet dichtgroeit. Er moet voldoende open water blijven om het hele ecosysteem goed te laten functioneren. Meestal is tweederde van de vijver een goede leidraad. In deze periode kan vooral draadalg in de vijver lastig worden. Wil je vijver schoonmaken? Ga ze dan voor het vijveronderhoud liever niet met chemische middelen te lijf, ondanks dat die wel in de handel verkrijgbaar zijn. Die verstoren namelijk al heel snel het biologisch evenwicht in het water. Vis de algen gewoon uit de vijver door ze om een stok te wikkelen en op de kant te trekken. Draadalg kan in zuurstofplanten flink verwikkeld geraakt zijn. Het voorkom je het niet dat je ook daarvan stukken omhooghaalt.
Overigens betekent de aanwezigheid van draadalg in de vijver dat de waterkwaliteit eigenlijk relatief goed is, alleen is er (tijdelijk) een teveel aan voedingsstoffen. De oorzaak daarvan is vaak een tekort aan mineralen, of een verstoring van het evenwicht. Dat kan bijvoorbeeld al veroorzaakt zijn door inwaaiend stuifmeel van bloeiende planten in de buurt. Ook daarom is het nu raadzaam om de GH-, KH- en pH-waarde van het vijverwater te testen en zo nodig te corrigeren. Dit samen met de toediening van de juiste bacteriën herstelt het biologisch evenwicht en zorgt voor een natuurlijk vijveronderhoud.
Bij warm weer is het raadzaam om extra zuurstof in het water te brengen met een luchtpompje met bellensteen of door een waterval of fontein.
Woekerende planten hou je in deze periode een beetje binnen de perken, want anders overgroeien ze alles. Waterlelies kunnen last krijgen van waterleliekevers die de bladeren opeten. Zodra je die aantasting opmerkt verwijder je die bladeren en vernietig je ze. Controleer ook af en toe de vissen op ziekten en aantastingen.
Bladeren verwijderen in de herfst
Als er bladeren in de vijver vallen haal je die zo veel mogelijk weg. Omdat een net over de vijver geen fraai gezicht is kun je beter om de paar dagen even het blad van het wateroppervlak vissen. Zolang blijft het meestal wel drijven. Als het blad de kans krijgt om naar de bodem te zakken, dan zal het daar in de loop van de winter door de bodemorganismen verteerd worden. Er komen dan veel voedingsstoffen vrij die in slechte omstandigheden rotting kunnen veroorzaken, en dat moet worden voorkomen.
Er kunnen namelijk gassen worden gevormd die schadelijk zijn voor vissen en andere levende wezens. Dat is vooral het geval als er ijs op de vijver ligt, waardoor de gassen niet kunnen ontsnappen. Het rottingsproces onttrekt ook enorm veel zuurstof aan het vijverwater. Afstervende moeras– en oeverplanten kun je het beste met rust laten. Het blad dat eraan zit geeft winterbescherming. Verwijder wel de in het water hangende delen, want die kunnen gaan rotten. Vorstgevoelige oeverplanten kun je na het bovengronds afsterven in dieper water zetten zodat ze niet bevriezen. Hetzelfde geldt voor gevoelige waterlelies. Minder-winterharde moerasplanten kun je wat extra bescherming geven door er bijvoorbeeld sparretakken overheen te leggen. Maar doe dat pas als er echt vorst dreigt en haal de bedekking weer weg zodra de temperaturen dat toelaten.
Ook de zuurstofplanten zijn in deze periode minder actief en dat is soms te merken doordat de algen – die bij de wat lagere temperaturen nog wel actief zijn – hun kans grijpen en nog even voor groen slijm zorgen. Daarom is het ook in deze periode belangrijk om de GH-, KH- en pH-waarde van het vijverwater te testen en eventueel te corrigeren. Vooral de GH-waarde zal regelmatig bijgesteld moeten worden, samen met het biologisch evenwicht door toediening van de juiste bacteriën. Zo hou je de controle over de waterkwaliteit.
Zet niet-winterharde planten op een geschikte, vorstvrije lichte plek binnenshuis. Als de temperatuur beneden 12°C daalt, mag je de vissen niet meer voeren. Ze moeten het nu doen met de reserves die ze in hun lichaam hebben opgebouwd.
Haal de waterpomp uit de vijver, maak hem schoon en berg hem op voor de winter. Ook het biofilter kan nagekeken en schoongemaakt worden. Installeer alvast een klein luchtpompje met een bellensteentje in het water om in de winterperiode voor extra zuurstof onder het ijs te zorgen. Zet het steentje niet diep in de vijver, dat werkt averechts. Controleer ook in dit seizoen de vissen op ziekten en aantastingen.
Zorg voor zuurstof in de winter
Er is rust in de vijver. Als je een zuurstof- of bellensteentje hebt geïnstalleerd, kun je de bevroren vijver van extra zuurstof voorzien. Voor een goede gasuitwisseling tussen het vijverwater en de buitenlucht is een ijsvrijhouder heel handig. Wanneer je een visvijver hebt, kan het zelfs nuttig zijn om een waterverwarmingsapparaat te installeren. De holle plantenstengels zorgen namelijk voor een goede gasuitwisseling.
Om die reden wordt er soms een bos rietstengels in de vijver gezet voordat deze dichtvriest. In feite is er in deze periode niet veel aan de vijver te onderhouden, behalve de GH-waarde te controleren en indien nodig aan te passen naar 12. Door de regelmatige neerslag in de winter daalt de GH-waarde namelijk.
Als de vijver eenmaal bevroren is moet je vooral geen wak in het ijs hakken voor extra zuurstof. Dat veroorzaakt enorme trillingen in het water en stress voor je vissen met mogelijk de dood tot gevolg.
